Χ,Ψ,Ζ*

Αν η δύναμη έχει να κάνει με το "θέλουμε-και-μπορούμε", σε αντιδιαστολή προς το απλό "μπορούμε", τότε πρέπει να παραδεχτούμε ότι η δύναμή μας έχει γίνει αδύναμη.Οι πρόοδοι που έχει κάνει η επιστήμη δεν έχουν τίποτα να κάνουν με το "θέλω"' ακολουθούν τους δικούς τους αμείλικτους νόμους, υποχρεώνοντάς μας να κάνουμε ό,τι μπορούμε, ανεξάρτητα απο τις συνέπειες.Μήπως το "θέλω" και το "μπορώ" έχουν διακόψει τις σχέσεις τους;Μήπως είχε δίκιο ο Βαλερύ όταν έλεγε πενήντα χρόνια πριν:"On peut dire que tous ce que nous savons, c'est-a dire tout ce que nous pouvons, a fini par s'opposer a ce que nous sommes"; ("Μπορεί να πει κανείς ότι όλα όσα ξέρουμε, δηλαδή όλα όσα έχουμε τη δύναμη να κάνουμε, στράφηκαν τελικά εναντίον αυτού που είμαστε".)
Και πάλι, δεν γνωρίζουμε πού θα μας οδηγήσουν αυτές οι εξελίξεις, γνωρίζουμε όμως, ή θα έπρεπε να γνωρίζουμε, ότι κάθε μείωση της δύναμης είναι μια ανοιχτή πρόσκληση στη βία-έστω και μόνο για το λόγο ότι αυτοί που έχουν τη δύναμη και τη νιώθουν να γλιστράει από τα χέρια τους, είτε είναι η κυβέρνηση είτε οι κυβερνώμενοι, το έβρισκαν πάντα δύσκολο να αντισταθούν στον πειρασμό να την αντικαταστήσουν με τη βία.

[Χ.Άρεντ, Περί Βίας,εκδ.Αλεξάνρεια, σελ.149]


*όπου Χ=άνθρωπος, Ψ=ψυχή, Ζ=ζωή